‘Belgeler’ neden bizden gizleniyor?

SGK'nın işten çıkarmaların ayrıntılarına ilişkin bilgi taleplerinin 'ticari sır' gerekçesiyle reddedildiğini söyleyen DİSK Akdeniz Bölge Temsilcisi Küçük, SGK'nın elinde hazır bulunan verileri işçilerden ve kamuoyundan sakladığını iddia etti
DİSK Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) Kod29 olarak bilinen İş Kanunu’nun 25’inci maddesine göre yapılan işten çıkarmalara ilişkin bilgi edinme başvurularının reddedildiğini belirten Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Akdeniz Bölge Temsilcisi Vedat Küçük, SGK’nın elinde hazır bulunan verileri işçilerden ve kamuoyundan sakladığını iddia etti. Küçük bilgilerin kamuoyundan saklanılmak istendiğini söyleyerek, işten çıkarma nedenlerine ve sayılarına ‘ticari sır’ muamelesi yapıldığını ekledi. TALEP REDDEDİLDİ DİSK-AR çalışmalarında kullanmak üzere SGK’ya Kod-29 ile ilgili bir başvuru yaptığını ve kamuoyunda Kod29 olarak bilinen İş Kanunu’nun 25’inci maddesine göre yapılan işten çıkarmalara ilişkin bilgi edinme başvurularının reddedildiğini belirten Başkan Küçük, SGK işten çıkarma nedenlerine göre işçi sayılarına ilişkin bilgi talebimizi kabul etmedi. Yaptığımız başvuru sonucunda işten çıkarma nedenlerine ve sayılarına ‘ticari sır’ muamelesi yaptı. İşçilere ait genel nitelikli bilgiler işçilerden ve kamuoyundan gizlendi. Kod-29 olarak bilinen fesih gerekçesi 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/2’inci maddesindeki ‘Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri’ halleri kapsıyor. İşverenler tarafından sıklıkla kıdem tazminatı ödememek, sendikal örgütlenmeyi engellemek ve işçiler üzerinde baskı kurmak amacıyla kötüye kullanılan Kod-29, işçileri büyük mağduriyetlerle yüz yüze bırakıyor’ açıklamasında bulundu. SORUNLARI ÇÖZMEKTEN UZAK DİSK-AR’ın Kod-29’un ayrıntılarına ulaşmak için çeşitli girişimlerde bulunduğunu, 17 Mart 2021 tarihinde Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) aracılığıyla 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde SGK’ya bilgi edinme başvurusu yaptığını söyleyen Küçük, ‘2019 ile 2020 yıllarında Kod-29 gerekçesiyle işten çıkarılan işçilerin cinsiyete göre sayıları istedik. SGK 2 Nisan 2021 tarihinde 2019 ve 2020 arasında Kod-29 ile işten çıkarılanların cinsiyete göre sayısını paylaşarak başvurumuzu cevapladı. Bunun üzerine DİSK-AR 6 Nisan 2021 tarihinde 2020’de Kod-29 kıyımı: 143 bini erkek, 34 bini kadın toplam 177 işçi’ başlıklı bir araştırma bülteni yayımladı. Araştırma kamuoyunda geniş yankı buldu. Öte yandan işçilerden ve sendikalardan gelen tepkiler ve sorular üzerine SGK 1 Nisan 2021 tarihli 2013/11 sayılı genelgesiyle Kod-29 ile ilgili değişikliğe gitti. Genelgede yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri hallerin tamamı için ayrı kodlar belirlendi ve olası sorunların önüne geçileceği ileri sürüldü. Ancak bu biçimsel değişiklik sorunları çözmekten oldukça uzaktı’ şeklinde aktarma yaptı. , NE YAPMAK İSTENİYOR? Yetkililere, ‘SGK işçilerden ve kamuoyundan bilgi saklayarak ne yapmak istiyor? SGK’nin elinde hazır olarak bulunan bilgiler kamuoyu ile neden paylaşılmıyor? SGK Kod-29’un vahametini mi örtmek istiyor? Bunu neden yapıyor? İşverenleri mi koruyor?’ sorularını soran Küçük, ‘SGK’yı şeffaf davranmaya ve kaç işçinin hangi gerekçelerle işten çıkarıldığını kamuoyu ile paylaşmaya çağırıyoruz. SGK’nın bilgi edinme hakkımızı hukuka aykırı biçimde çiğnemesi konusunda ayrıca hukuksal girişimlerde bulunacağız. Göreviniz Kod-29 ile ilgili gerçekleri gizlemek değil bu zulme son vermektir. İşverenlerin tek taraflı beyanı ile hiçbir işçi damgalanarak işinden olmamalıdır. İşten çıkarma yasağındaki tüm istisnalar derhal kaldırılmalı, işverene kanıtlama yükümlülüğü ve etkin denetim getirilmeli. Aksi halde yaşanacak yeni mağduriyetlerin sorumlusu ülkeyi yönetenler olmaya devam edecek’ ifadelerine yer verdi. Dilan Eray