Ekmek siyasetin malzemesi oldu!

ATSO Yönetim Kurulu Üyesi Murat Totoş, artan maliyetlere karşı fırıncıların sorunlarının görmezden gelindiğini belirterek, 'Ekmek siyaset malzemesi olduğu için zam yaptırmıyorlar. Devlet bizi korumuyor' dedi
UNA, mayaya, elektriğe zam geldikçe fırıncıların da maliyet rakamları artmaya devam ediyor. Buna karşın ekmeğe zam yapılamıyor. Konu hakkında bilgi veren Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) 7.Grup (Ekmek, un ve unlu mamuller) Meslek Komitesi Üyesi Murat Totoş, fırıncıların sorunlarının görmezden gelindiğini söyledi. Totoş, ‘Ekmek siyaset malzemesi olduğu için zam yapılmıyor’ diyerek devletin fırıncıları koruması, destek olması gerektiğini aktardı. Haksız rekabet ortamının olması, girdi maliyetlerinin artması buna karşın ekmeğe zam yapılmaması gibi durumların fırıncıyı zor durumda bıraktığının altını çizen Totoş, ‘Fırıncının durumu artık Allah’a kalmış’ diyerek isyan etti.

‘HANGİ DERTTEN BAHSEDELİM?’

Un fiyatlardaki artışın bir türlü önüne geçilemediğini vurgulayan Totoş, ‘Geçmişe dönecek olursak unun çuvalı 78 liradan 120 liraya geldi. Maya deseniz o da yüzde 50’lik zamma uğradı. Doğalgaz, elektrik arttı. İşçinin maliyeti, asgari ücret arttı. Artık bunların karşısında fırıncının ayakta kalabilmesi çok zor. Ayrıca haksız rekabet ortamı var. Ekmek siyaset malzemesi olduğu için kimse ekmeğe yanaşamıyor. Bir sürü kayıt dışı üretim yapan fırınlar var. Belediye fırınları var. Yani o kadar çok sıkıntı var ki hangi birini sayalım bilmiyorum. Zincir marketler başımızın belası’ açıklamasını yaptı.

‘YASA DÜZENLENMİYOR’

‘Maliyetler aldı başını gidiyor’ diyen Totoş, ‘Haksız rekabete baktığınız zaman bir sürü kayıt dışı fırın var. Zincir marketler ürününüzü koz olarak kullanıp istediği fiyata satıyor. Bunun önüne geçemiyorsunuz. Yani Perakende Ticaret Yasası’nda bir düzenleme istiyoruz. O bir türlü çıkmıyor. Yapacak herhangi bir şeyimiz de şu an yok. Tekrar fiyat almak istediğimizde Bakanlığa soruyorsunuz. Bakanlık görüş verecek ki ancak öyle fiyat alınsın. Bakanlık zaten olumlu bir görüş vermiyor. İki arada bir deredeyiz. Fırıncının durumu artık Allah’a kalmış’ açıklamasını yaparak isyan etti.

‘REKABET ETME ŞANSIMIZ YOK’

Fırıncıların devasa paralar kazanan işletmeler olmadığını belirten Totoş, ‘İnsanlar şunu sorgulamalı; kendi evinizdeki elektriğinizin faturası artmadı mı? Asgari ücret artmadı mı? Yakıt maliyetiniz artmadı mı? Biz zam yapınca halk bize hesap soruyor. Bunların hesabını sormak lazım. Nasıl zam yaparsınız dedikleri zaman önce dönüp devletin çıkardığı zamları sorun. Fiyat artışlarını yapan kim? devlet. Unu da ben üretmiyorum mayayı da. Bunları gerekli yerlere sorun. Ben sonuçta unu alıyorum döküyorum kazanıma. Benim bir giderim var. Bu gideri karşılayamadığım zaman ne olacak? Bir de bunlarla beraber tam kapasite çalışamıyorum. Bir sürü kayıt dışı unlu mamülleri adı altında hizmet veren işletme var. Bir de bunlarla uğraşıyoruz. Onlar görevlerini yerine getirmiyor ama ben bir tane sigortasız personel bile çalıştırmıyorum. Onlar sigortasız personel çalıştırıyor, ucuza ekmek satıyor. Rekabet yapıyor. Benim bunların karşısında rekabet etme şansına sahip değilim’ dedi.

SİYASET MALZEMESİ

Ekmeğin siyaset malzemesi olduğuna dikkat çeken Totoş, ‘Fiyat yetkimiz elimizden alınmaya çalışıyor. ‘Aman ekmeğe zam yapma’ diyorlar. Tamam ekmeğe zam yapmayalım ama şunu demeliler, ‘Sen ekmeğe zam yapma. Ben de giderlerini sübvanse edeyim.’ Sonuçta benim giderlerimi sübvanse etmeden ben nasıl ayakta durayım? İşletmecilik kar amaçlı kuruluştur. Para kazanmadığı zaman o işletmenin ayakta kalma şansı nasıl olsun? Devlet veya insanlar fırıncı zam vermesin diyor. Vermesin tamam da bugün enflasyon üstü ortamdayız. Enflasyon üstü ortamda elektriğe istedikleri anda zam yapılıyor. Benzine, giderlere günlük zam yapılıyor. Devletin vergisine, SSK’ya zam yapılıyor. Bunlara yapılırken ve kimse bir şey demezken fırıncı zam yapmasın. Bunun mantığı yok. Matematiğe aykırı. Zam yapılmasın bir şekilde böyle gitsin istiyorlar. Bir şekilde böyle gitmenin bana formülünü söylesinler’ açıklamasını yaptı.

DEVLET KORUMUYOR

Hakkaniyetle, çalmadan çırpmadan üretim yapılmak istenirse bu işin içinden çıkılamayacağına vurgu yapan Totoş, ‘Çalar çırpar, kirasını, vergisini ödemezse belki o zaman çıkar. Ben zaten şaşıyorum. Piyasada ucuz ekmek satanlar da var. Ya ben bu işi bilmiyorum ya da onlar bilmiyor. Ama dediğim gibi onların çoğunluğu kayıt dışı işletmeler. Devlet bizi korumuyor. Sıkıntı burada. Devletin bizi koruması gerekiyor’ diyerek isyan etti.

‘GÖRMEZDEN GELİYORLAR’

7 senedir ATSO’da fırıncılığın sıkıntılarını anlattığını söyleyen Totoş, ‘7 senedir ATSO’ya fırıncılığı öğrettim diyebilirim. Meclis üyeliği yaptığım dönemlerde sürekli bunu anlattım. Şimdi Yönetim Kurulu Üyesiyim. Devlet erkanında her türlü mücadeleyi veriyorum ama ne yaparsanız yapın sizi dinleyen, dikkate alan bir devlet kurumu yok maalesef karşınızda. Görmezden geliyorlar. Siyaset malzemesi olduğunuz için, görmezden geliniyor. Herkes her konuda konuşuyor. Ama bir tane sivil toplum kuruluşları büyüklerinden hangisi ekmekle alakalı yorum yapabilmiş? Bir tane örnek gösteremezsiniz. Niye? Ekmek kritik iş. En kötü fırına baktığınız zaman hiç olmazsa 10 kişilik istihdam sağlarsınız. İstihdam istihdam diyorsunuz, biz gece gündüz çalışan işletmeleriz. Türkiye’de ciddi bir paya sahip esnaf kitlesiyiz ama ne hikmetse kimse bizi dikkate almıyor’ açıklamasını yaptı.

SOFRALARA DİKKAT!

İflas eden çok fazla fırıncı olduğunu söyleyen Totoş, ‘Batan bir sürü firma var. Buradaki en kritik şey şudur; siz her eve giren ana madde gıdası üretiyorsunuz. Eğer bir ürünü fiyat bakımından kalitesizleştirirseniz, sofrada her türlü zehri yemeyi hazır olun. Eğer merdivenaltı bir yerden ekmek yiyorsanız, ucuza da ekmek yiyorsanız bunu sorgulamanız lazım. Atalarımız da ‘ucuz etin yahnisi yavan olur’ demiş’ şeklinde konuştu.
Özel/ Dilan ERAY