Elektrik zammı haneleri etkileyecek

MMO Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca bugün Serbest Kürsü'de
Üzülerek görüyoruz ki temel ihtiyaç maddelerine her gün birbiri ardına yeni zamlar geliyor. Temel ihtiyaçlardan biri olan elektrik ve doğalgaza ansızın gelen yüksek oranlardaki zamlar tüketiciyi iyiden iyiye düşündürmektedir. Açıklanan yeni zam oranları yaklaşık olarak konutlarda hem doğalgaz hem de elektrik için yüzde 20’ler civarında iken sanayide bu oran her 2 grup için de yaklaşık yüzde 50 olmuştur. Ticarethanelerde ise elektrik zam oranı yüzde 30 olmuştur.

YÜKSEK TARFELER

Konut ve ticari binaların ısıtma ve soğutulmasında tasarruf için gereken tedbirleri Oda olarak sıklıkla açıklasak da, yeni zamlarla oluşan yüksek tarifeler karşısında yapılacak tasarruf dahi, kullanıcıları memnun etmeye yetmeyecektir. Hane bütçelerini etkileyecek zam oranı maalesef yüzde 20 ile de sınırlı kalmayacaktır. Unutulmamalı ki sanayide üretilen her birim mal ve mamulün temel girdisi enerjidir ve bu girdi ağırlıklı olarak doğalgaz ve elektrik şeklindedir. Sanayi kullanımında yüzde 50 oranındaki zamlar, üretilen her mamulün temel girdisi olarak tüketici fiyatlarına haliyle yansıyacak, enerji zamlarının hane bütçesine etkisi de yüzde 20’lerin çok üzerinde olacaktır. Ticari elektrik aboneleri için elektriğe gelen yüzde 30’luk zam ile şartların daha zorlayıcı olacağı görülmektedir.Alışveriş merkezleri veya ofisler gibi doğal havalandırma yapmanın çok da mümkün olmadığı, hatta aydınlatma yoğunluğunun oldukça fazla olduğu kalabalık mekanlarda, elektrik kullanım yoğunluğu haliyle yüksektir. Ticari kullanımdaki zamların da dolaylı olarak müşterilere yansıtılacağı düşünüldüğünde, enerji fiyatlarındaki yükselmenin hane bütçesini yüzde 20’nin çok üzerinde etkileyeceği açıkça görülmektedir.

YERLİ VE YENİLENEBİLİR ENERJİ

2020 yılı rakamları ile bakıldığında Türkiye’de birincil enerji tüketiminin yüzde 32’si sanayide, yüzde 23’ü konutlarda ve yüzde 10’u ticaret ve hizmet sektöründe kullanılmaktadır. Tüketilen enerjide ithalat payımız hala yüzde 70,2 iken tüketilen birincil enerjinin yüzde 83,3’ü hala fosil kaynaklara dayanmaktadır. En kolay ulaşılan enerji türü olan elektrikte ise 2021 yılı rakamları ile kurulu güç olarak yüzde 46,3 fosil kaynak, yüzde 53,7 yenilenebilir kaynak oranları görünse de nihai üretimin yüzde 32,7’sini doğalgaz, yüzde 31,4’ünü kömür oluştururken, yenilenebilir enerji kullanımı yüzde 34,3 civarında kalmaktadır. Üretilen bu elektriğin yüzde 44’ü sanayide, yüzde 24’ü ticarethanelerde, yüzde 24’ü de meskenlerde kullanılmaktadır. Doğalgazda ise yüzde 99 oranında ithalatçı durumundayız. Bu oranlar ile bakıldığında yerli ve yenilenebilir enerjiye dayalı enerji girdilerini henüz istediğimiz oranlarda sağlayamadığımız açıktır. Hal böyle olunca uluslararası piyasalardaki enerji hammadde fiyatları doğrudan ülkemiz tüketicisini istemediğimiz oranlarda etkilemektedir. Çözüm ise acilen yerli ve yenilenebilir teknolojilere olan yatırımların hızlandırılması olacaktır.

Makina Mühendisleri Odası Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca