HPV kansere neden oluyor

Cinsel yolla ve direks temasla bulaşan HPV, rahim ağzı kanseri de dahil birçok tehlikeli hastalığa sebep olabiliyor
TÜRKÇE’YE ‘insan siğil virüsü’ olarak çevrilen Human Papilloma Virus(HPV) rahim ağzı kanserinden, genital organ siğillerine ve daha birçok tehlkikeli rahatsızlıklara sebep olabiliyor Cinsel yolla bulaşan en yaygın enfeksiyonlardan biri olaral tanımlanan HPV, hakkında merak edilen soruları Opera Yaşam Hastanesi Doktoru Op. Dr. İlter Güvendik yanıtladı.

HPV (HUMAN PAPİLLOMA VİRUS) NEDİR?

Human Papilloma Virus(HPV), ‘insan siğil virüsü’nün kısaltmasıdır. Yüz civarında birbirine çok benzeyen tipi bulunmaktadır. Ancak insanlarda hastalık yapan kırka yakın tip mevcuttur. Bu virüs grubu çoğunlukla deride ve vücudun değişik bölgelerinde siğil oluşturur; elde, ayaklarda oluşan siğiller de HPV’dir. Toplumda çok yaygın olarak görülmektedir, temelde yayılım yolu direkt temas halidir. Son yıllarda gündeme çok sık gelmesinin nedeni, bazı tiplerinin kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olduğunun kesinleşmiş olmasıdır.

HPV KANSERE NEDEN OLUR MU?

Virüsler mikroskopik olmanın ötesinde çok küçüktürler. HPV virüsü milimetreden on bin kat daha küçüktür ve kendi başına üreyebilen canlılar değildirler. Metabolizmaları yoktur, ancak bir canlı hücrenin içine girerek çoğalabilir ve hastalık yapabilirler; AIDS, kuduz, grip ve diğer virüs hastalıkları gibidirler. Antibiyotikler HPV’ye etki edemezler ve bu nedenle tedavileri çok güçtür. HPV kansere neden olduğu kesinleşmiş bir virüs hastalığıdır. Belli bölgelere yerleşen HPV virüsü, başka bölgelerde bulunmamaktadır, örneğin: HPV tip 2 ve 7 genel deri siğillerini, tip 1, 2, 4, 63 ayaktaki siğilleri, tip 6, 7, 11, 16, 32 ağızdaki siğilleri, tip 6, 11 gırtlakta, ses telleri bölgesindeki siğilleri oluşturmaktadır. Tip 16, 18, 31, 33, 45 rahim ağzı kanserine yol açan tiplerdir. Daha seyrek görülmekle beraber Tip35, 39, 51, 52, 56, 58, 59, 68, 73 de rahim ağzı kanserine neden olmaktadır. Cinsel bölgede dış tarafta deride siğil yapan HPV %90 oranında Tip6 veya tip11’dir. Yani kanser yapan tiplerden değildir, bu nedenle derideki siğillerin rahim ağzı kanseri ile ilgisi neredeyse yoktur.

HPV DİREKT TEMAS YOLUYLA BULAŞIR MI?

Cinsel bölgede enfeksiyon oluşturan virüsler cinsel temas yoluyla bulaşır. Nadir olarak da enfekte elin veya eşyanın cinsel bölgeye teması ile olur. HPV ile bir şekilde teması olmuş birey oranı toplumda %70’leri bulmaktadır. Ancak böylesi yüksek orana rağmen rahim ağzı kanseri görülme oranı çok düşüktür. Bunun nedeni, enfeksiyon oluşturan HPV tiplerinin çoğunlukla kanser oluşturan tiplerden olmamasıdır, bununla birlikte HPV bulaştıktan sonra bağışıklık sisteminin bu enfeksiyonu kendiliğinden yenebilmesidir. Yani bağışıklık sisteminin rolü büyüktür. Bu amaçla virüsün bazı parçacıklarını içeren aşı mevcuttur. Ancak aşı, pek çok tipi bulunan HPV’nin tüm tiplerini kapsamamaktadır. Henüz HPV bulaşmadan, cinsel aktivite başlamadan önce aşının yapılması önemlidir. Korunmada prezervatifin (kondom) rolü kısıtlıdır, çünkü tüm cinsel bölgeyi kaplamaz. HPV erkeklerde sıklıkla penis, scrotum(torba) ve anüs(makat) bölgesinde bulunur; doğum esnasında annenin doğum kanalından bebeğe geçiş mümkündür.

HÜCRESEL DEĞİŞİKLİK SMEAR TESTİ İLE ANLAŞILABİLİR Mİ?

Rahim ağzına hücrelerine yerleşen HPV’nin bağışıklık sistemi tarafından yok edilemediği durumda hücrelerin yapısında deformasyon meydana gelir ve hızlı bir çoğalma söz konusu olur. Bu hücresel değişiklik smear testi ile anlaşılabilir. Hücrelerde meydana gelen anormalleşmeye tıp dilinde CIN denilmektedir. 1.2.3 şeklinde aşamaları vardır, CIN3 kansere en yakın dönemdir, ancak bu safhaya ulaşana kadar yıllar geçmektedir ve herhangi bir belirti vermemektedir. Bu belirtisiz dönemde smear testinin önemi çok büyüktür, 3 yıl geçmeden test yapılması önerilir. Ayrıca hangi HPV tiplerinin rahim ağzında bulunduğunu gösteren HPV Genotipleme testi de mevcuttur. Böylece yüksek riskli HPV tiplerinin olup olmadığı anlaşılır. Yüksek riskli HPV taşıyan kadınlar yakın takip programına alınır. 30 yaş altında HPV taraması yaptırmaya gerek yoktur. HPV bulunsa bile bağışıklık sisteminin yok etmesine şans vermek gerekir. HPV’nin rahim ağzı hücrelerinde hücresel bir anormallik yaratıp yaratmadığı smear testi ile tespit edilebilir. Test sonucunda şüpheli bir durum görülürse biopsi yapılır. Biopsi sonucu CIN1 olanlar hiçbir tedavi olmadan 1 yıl içinde %70; 2 yıl içinde %90 kendiliğinden iyileşir, ancak %10’u CIN2’ye ve %1’i kansere neden olur.