Turizm işçisine işsizlik maaşı yok!

Turizm işçilerinin sezon dışında iş sıkıntısı yaşadığını belirten Dev Turizm İş Antalya Şube Başkanı Yahyaoğlu, turizm işçilerinin şartları sağlayamadığı gerekçesi ile işsizlik maaşı alamamasının haksızlık olduğunu söyledi
TURİZM işçileri, işsizlik maaşına kavuşmak istiyor. Asgari işyerinde kalma şartlarını yerine getiremeyen turizm işçilerinin haklarını araması gerektiğini belirten Devrimci Turizm İşçi Sendikası Antalya Şube Başkanı Mustafa YahyaoğluHükümet’in bu soruna bir çözüm bulmasını istedi.

Antalya’ya Türkiye’nin birçok yerinden sezonluk olarak gelen işçilerin kış aylarını işsiz geçirmeleri, işsizlik maaşı haklarını elinden alıyor. Sendika Başkanı Mustafa Yahyaoğlu, İşsizlik Sigortası Kanunu’nun maddeleri gereği turizm işçilerinin şartları sağlamadığı gerekçesi ile işsizlik maaşından yararlanmadığını söyledi. Senenin yarısında çalışıp diğer yarısında işsiz kalan işçilerin maddi sıkıntılar çektiğini ve çalışanların genelde Antalya dışından geldiğini belirten Yahyaoğlu, işçilerin haklarını araması, haklarını ezdirmemek için birlikte hareket etmesi için sendikalı olmaya çağırdı.

SENENİN YARISI İŞSİZLER

Antalya’da otel sezonunu 5 veya 6 ay arasında değişiklik gösterdiğini belirten Yahyaoğlu, ‘Küçüğüyle büyüğüyle ortalama 4 bin tane otel var şehrimizde. 12 ay açık olan 300-400 tane. Turizm sezonu kısa olduğundan turizmde çalışan işçilerimiz sağlık hizmetlerinden dahi yararlanmakta sıkıntı yaşıyorlar. Bazı yerlerde 4 ya da 4 aydan daha kısa olan sezonlar var. Karadeniz’de 2 aya kadar düşüyor bu. Böyle olunca turizmde çalışan işçilerimizin sigortalılıkları bile bir anlam ifade etmiyor. Aileleri sigortadan yararlanamıyor. Bunun dışında sezon bitince, ne iş olsa yapmak zorunda kalıyorlar. 4-5 ay asgari ücretle çalıştıktan sonra o ücretten arttırabilecekleri bir para yok. Bu yüzden kışı da geçiremezler. Kaldı ki açlık sınırı altındaki ücretle çalışıyorlar. Yani kış döneminde ne iş olursa yapmak zorunda kalıyorlar. İsterse otelin yiyecek içecek müdürü olsun. O boşluğu mutlaka doldurmak zorunda’ açıklamasını yaptı.

‘KÖYLÜ İŞÇİ YARATILIYOR’

Bu durumun insanları Antalya’a ikamet edemez duruma getirdiğini aktaranYağyaoğlu, ‘Çünkü işçi eğer Antalya’da yaşıyorsa, çalışmadığı dönemlerde kirasını ödeyemez. Geçinemez. Hele ki ailesiyle yaşıyorsa. Aileden 2 kişi çalışsa bile o para yetmez. Bu durumda bizim tabirimizle, köylü işçi yaratılmaya çalışılıyor. Bir ayağı tarımda olacak bir ayağı da sezon açılınca turizmde. Burada sezon bitince köyüne gidip tarım yapacak birileri. Bu çelişki turizmin kalitesinin nereye düştüğünü gösteriyor. Böyle olunca otelin kalitesi de düşüyor ve otellerin satış fiyatları düşüyor. Satış düşünce otel kapanıyor ve turizm işçileri işsiz kalıyor. Ücretlerini, tazminatlarını alamıyor. Her sezon sonu binlerce işçi, kıdem ihbar tazminatlarını dahi alamıyor. Bunun örneklerini Antalya’da gördük’ ifadelerini kullandı.

SİGORTA ALIŞKANLIĞI YOK

Otel konaklama, eğlence, yiyecek ve içecek sektöründe çalışan ortalama 600 bin, 300 bin de esnaf olduğunu belirten Yahyaoğlu, ‘Bunun 200-250 bini kış aylarında istihdam edilebiliyor. 600 bine yakın da istihdam dışı kalmış turizm işçisi var. Bu insanların çalışırken de sigortaları yatmıyor. Önemli bir kısmı kayıt dışı. Aralarında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan da var olmayan da. Özellikle küçük esnafta sigortalı çalıştırmak hiç moda değil. Bunu yetkililere anlatmaya çalışıyoruz. Otellerde bir nebze buna uyuyorlar ama onlar da Kırgız, Azeri gibi işçileri kayıt dışı çalıştırıyorlar’ dedi.

‘ASKI MEŞRU OLMASIN’

Başka bir soruna değinen Yahyaoğlu, ‘Diyelim ki çalışan 3 bin lira alıyor. 3 bin brüt gösterip geri kalanını elden veriyorlar. Bunlar çok yaygın. İnsanlar sağlık haklarından yararlanırken, rapor alırken ya da emekli olurken alınan para düşük görünüyor’ dedi. İşsizlik Sigortası Kanunu’ndan turizm işçilerine yararlanma fırsatı vermediğini aktaran Yağyaoğlu, ‘Son 3 yılda 600 gün şartı var. Bu primi ödeyebilmesi için bir işçinin yılda 7 ay çalışmış olması gerekir. Ancak böyle işsizlik maaşı alma hakkı doğuyor. Bu da yetmiyor, bir iş yerinde 120 gün aralıksızçalışma şartı var. Antalya ve tatil otelciliğinde gördüğümüz şu ki ortalama 3 buçuk ayda bir işçi otel değiştiriyor. Yani bir iş yerinde çalışma süresi 120 günün altına düşmüş durumda. Bu şartı da turizm çalışanları yerine getiremiyor. Bir diğer şart da askıya alınmamış olma şartı. Zaten otel adamı işten çıkarmıyor. Ben seni askıya aldım diyor. Ne demekse askıya alınmak. Geri kalan zamanda bu adam aç mı kalsın. Sezona kadar öyle beklesin mi? Askıya aldım teriminin hukuki karşılığı yok. İşçiye ücretsiz izin aldım kağıdı imzalatılarak bunu gerçekleştiriyorlar. Bakanlık bu askı kavramını meşru kabul ederek, işçiye işsizlik maaşı ödemiyorlar’ şeklinde konuştu.

SENDİKALILIK VURGUSU

İşçilerin kendilerini gözden geçirmeleri gerektiğini vurgulayan Yahyaoğlu, ‘Sosyal medyada görüyoruz ki işçiler hep şikayet ediyor. Turizm bölümlerinden mezun olan insanlar en geç 2 yıl içinde sektörü terk ediyor. Sektörü terk edene kadar düzelmek için çabalasalar, çözümü bulacaklar. Ama birlikte davranmadıklarında işverenlerin dediği oluyor. işçiler de sektörden kaçmaktan başka bir çözüm bulamıyor. Sektörden kaçtıklarında karşılarına bir iş cenneti mi çıkacak? Hayır. Türkiye’de 7 milyon işçi var. örgütlenmekten başka çareleri yok. Biz bunun için varız. Böyle bir sendikal fırsatı değerlendirirlerse, insanlar çalıştıklarının karşılıını alır’ dedi.
Özel/ Dilan ERAY