Yeni yılı elektrik çarptı

Türkiye, 2021 yılında gözlerini zamlarla açtı. Ehliyet ve pasaport harçlarından, köprü geçiş ücretlerine kadar çok sayıda kaleme zam gelirken, elektrik ve doğalgaz zamları da tepki çekti
2021 yılının gelmesiyle birlikte elektrikten doğalgaza, emlak vergisinden köprü geçişlerine birçok kaleme zam geldi. Yılbaşından önce de gelen faturalardan şikayetçi olan vatandaş 2021 yılında da gözünü zamla açtı. Elektriğe gelen zamlar hakkında konuşan Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Şaban Tat ise zamların neden bu kadar arttığını sorgulayarak şeffaf olunması gerektiğini söyledi. Elektrik tarifelerinde tüm tüketici grupları için vergi ve fonlar dahil olmak üzere yaklaşık yüzde 6 zam yapıldı. Doğalgazda Ocak ayında geçerli olacak fiyat tarifelerinde konut, ticarethane, sanayi ve elektrik üretim santralleri abone gruplarında yüzde 1 zam yapıldı. Bunun dışında köprü geçiş ücretlerine de yüzde 26, MTV ve Emlak Vergisi’ne, pasaport ve ehliyet harçlarına, köprü ve otoyol gibi birçok kaleme zam geldi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik tarifelerine zam yaptı. EPDK, 1 Ocak 2021 tarihinden geçerli olacak şekilde Tek Terimli Tek Zamanlı tüketici tarifelerine yüzde 6.2 oranında zam yaptı. Yıllık değişimin yüzde 12.3 olduğu yeni tarifeye göre asgari yaşam koşullarında aylık tüketimi 230 kWh olan dört kişilik bir ailenin 1 Ocak 2020’de 163.4 TL olan elektrik faturası 20 TL’lik artışla 183.4 TL’ye yükseldi. NEDEN YÜKSELDİ? Elektriğe yapılan zamla alakalı konuşan EMO Başkanı Tat, ‘Tarifeler içindeki dağıtım bedelini oluşturan ancak 1 Ocak 2016 tarihinden bu yana halkımızın bilgisinden gizlenen; dağıtım sistemi kullanım bedeli, kayıp/kaçak bedeli, iletim sistemi kullanım bedeli ve sayaç okuma bedelinden hangisi dağıtım bedelini bu kadar arttı. Dağıtım bedeli içinde belirleyici oranda paylara sahip olan, dağıtım sistemi kullanımına ilişkin yatırım ve personel maliyetleri mi arttı? Yoksa kayıp/kaçak tüketimden kaynaklanan maliyetler mi arttı?’ sorularını sorarak, ‘Faturalara yansıtılan bu giderlerin halkımız tarafından bilinmesi, Elektrik Piyasası Kanunu`nun amaç maddesinde yer alan şeffaflık vurgusu açısından bir zorunluluk. Ayrıca Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun gereği de tüketicinin yasal hakkı’ diyerek şeffaflık vurgusu yaptı. 2018 yılı sonunda mesken faturasındaki dağıtım bedeli, fatura toplamının yüzde 22.3 oranına karşılık gelirken günümüzde bu oran 30.9’a yükseldiğine dikkat çeken Tat, ‘Yaklaşık iki yıl içinde dağıtım bedelinin tarife içindeki payını artıran maliyet hangi faaliyetten kaynaklanıyor. Bu husus merak edilen bir konudur ve ‘sözde’ şeffaf piyasa yapısına göre de EPDK`nın bu konuda kamuoyunu bilgilendirmesi gerekiyor’ dedi. ‘EKONOMİK KOŞULLAR OLMALI’ Elektrik Mühendisleri Odası olarak enerjiye erişimin temel bir insan hakkı olarak kabul ettiklerinin altını çizen Başkan Tat, ‘Fiyatlarının herkesin ulaşabileceği düzeyde olması gerektiği ilkesini göz ardı edilerek yapılan yüksek artışlar, yeni bir yoksullaşma dalgası başlatacak büyüklüğe ulaştı. Tüm vatandaşlara, insanca yaşayabilmesi için enerji ihtiyacını ekonomik koşullarda karşılama imkanı sunulmalı. Kar esasıyla şekillenen piyasa yapısı ve enerji politikaları acilen terk edilmeli. Enerji yönetimi ile kısıtlı kaynaklarımız en iyi şekilde değerlendirilerek, kamu yararını esas alan siyasi ve ticari müdahalelerden uzak bir yapıya bırakılmalı’ şeklinde konuştu. ÖZEL/Dilan ERAY