Nöbetçi Eczaneler
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Antalya Şube Eş Başkanı Şükran İçöz, bugün Serbest Kürsü'de
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2023 yılı bütçe tasarısında çocuklara yönelik hizmetler başlığında ayrılan bütçe, Bakanlığın Çocukların Korunması ve Çocukların Gelişimi alt programları dikkate alarak değerlendirilmiştir. Her iki programa 2023 yılı için ayrılmış bütçe 10 milyar 944 milyon 911 bin TL olarak belirlenmiştir. Tarihsel olarak ilk ve hala en temel sosyal hizmet alanı olan ‘korunmaya muhtaç çocuklar’ bütçesinin ise toplam bütçenin ancak %8’ine denk geldiğini görüyoruz. Bakım altına alınan ve hizmet verilen çocuk sayılarında da önemli artışlar görülmemektedir. Dolayısıyla korunmaya muhtaç çocuklar alanında genişleme eğilimi göstermeyen bir Bakanlık politikası ile karşı karşıya olduğumuz anlaşılmaktadır. Oysa yaşanan yoksulluk ortamında korunmaya muhtaç çocuk sayısının arttığı, madde kullanımın arttığı dikkate alındığında Bakanlığın çocuk koruma hizmetlerine daha fazla ilgi gösterilmesi gerekmektir.
Bu duruma bir örnek olarak Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının koruyucu sosyal hizmetlerin en başında gelen ‘Kreş, Gündüz Bakım Evi ve Çocuk Kulübü’ açmaması ciddi bir eksiklik olarak görülmelidir. Bu hizmetlerin tamamen piyasaya yani özel sektöre ve dini motivasyonlu sivil örgütlere terkedildiğini; çocuk koruma alanında esas olarak kamusal değil ‘hayırseverlikçi’ bir yaklaşımın egemen olduğunu göstermektedir. Kamusallaşması gereken bakım hizmetleri dahilinde kreş, gündüz bakım evi hizmetlerinin artarak özel sektöre dönüşmesi ve derinleşen yoksulluk, çocuk bakımının kadın emeği üzerinden devam etmesine, çalışan ebeveynleri olan çocukların ise bakım hizmetlerinden gerekli ölçüde faydalanamamasına neden olmuştur.
TÜİK verilerine göre her üç çocuktan biri yoksuldur. Yüksek enflasyon ve derinleşen yoksulluk sonucu çocuklar yeterli besine ve gıdaya ulaşamamakta ve öğün atlamak zorunda bırakılmaktadır. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre; 2021 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısı 13 bin 302’dir. Koruyucu aile yanında kalan çocuk sayısı ise 19 yılda 16 kat artmıştır. Çocukların bakım ve koruma altına alınmasında en büyük sebebin %69,5’le sosyal veya maddi yoksunluk olduğu raporlanmıştır.
20 Nisan 2022 tarihli TÜİK tarafından açıklanan verilere göre 2021 yılı sonu itibari ile Türkiye nüfusunun %26,9’u çocuktur. Çocukların ihtiyaçları, çocuk koruma mekanizmasındaki eksiklikler, koruma ve önleme odaklı çalışmalardaki zayıflıklar sıkça dile getirilmektedir.
TÜİK verilerine göre 2014-2017 yılları arasında 59284 çocuğun cinsel istismara maruz kalmıştır. 2021 de çocuğa cinsel istismar suçu 29822 sayısıyla son 8 yılın rekoru kırılmıştır. Türkiye 15 yaş ve öncesinde evlenen çocuk oranı sıralamasında %2 oranına sahip ve Avrupa da çocuk evliliklerinde 1. Sıradadır. TÜİK verilerine göre çocuk yaşta evlendirilenlerin sayısı son 20 yılda 1 Milyona ulaşmıştır. Çocuklara yönelik istismar ve evliliklerde yaşanan artışın AKP iktidarının uyguladığı politikalar sonucu olduğunu ifade edebiliriz.
Türkiye ‘de 31 Mart 2022 de TÜİK verilerine göre 2019 yılı sonu itibari ile 720 bin, DİSK’in hazırladığı rapora göre de 2 milyon çocuk işçinin olduğu kaydedildi. Çocuk işçiliği ile mücadele kapsamında ulaşılan çocuk sayısının 9.000’den 10.000’e çıkma hedefi Türkiye’de kayıtlı ve kayıt dışı çocuk işçi sayısı dikkate alındığında bu yapısal sorunun çözümüne dair umut vermekten uzaktır. Ayrıca rakamlar yapılan çalışmaya dair niteliksel bir veri sağlamadığı için, ulaşılan çocukların yaşamlarında dönüştürücü bir etki yaratılamamakta, sorunun kronikliğini korumasına neden olunmaktadır.
Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası Antalya Şube Eş Başkanı Şükran İçöz