İşçilerin sorununu sendikalaşma çözer

DİSK'e bağlı Dev Turizmciler Sendikası Antalya Şube Başkanı Mustafa Yahyaoğlu, işsizliğin artmasındaki sebeplerin üretim azlığı ve mülteci sorunları olduğunu belirterek, işçileri sendikalaşmaya çağırdı
İŞSİZLİK Sigortası Fonu’nun 2019 yılı verilerine göre son yılların en yüksek işsizlik ödeneği başvurusu yapıldı. Yaklaşık 2 milyona yakın başvurunun yapıldığı Türkiye’de işsizlik sayısı günden güne artarken, başvuranlardan sadece yüzde 16’sı maaş alabildi. Devrimci Turizmciler Sendikası Antalya Şube Başkanı Mustafa Yahyaoğlu üretim olmadığına, yeni iş kolları yaratılmadığına ve Türkiye’de 5 milyona yakın mülteci olduğuna dikkat çekerek çözümün sendikalaşma olduğunu söyledi. Antalya’da özellikle turizm sektöründe çalışan işçilerin mağduriyetlerine değinen Yahyaoğlu, ‘mücadele edin’ çağrısı yaptı.

REKOR KADINLARDA

Yahyaoğlu, Türkiye’de DİSK’in araştırmalarına göre 7 milyon işsiz olduğunu fakat Türkiye İstatistik Kurumu’ nun (TÜİK) geniş tanımlı işsilik verilerini almadığını söyleyerek, ‘Geniş tanımlı işsizliğin içinde, artık iş aramaktan vazgeçmiş işsizler de var. TÜİK İŞKUR’a başvurmayan kişileri işsiz saymıyor. Halbuki onlar hala işsiz. Sadece İŞKUR’a başvurmuyor. Onun dışında üniversite mezunu her 3 kadından biri işsiz. Yine üniversite mezunu her 4 gençten biri işsiz. Kadınlarda işsizlik oranı daha yüksek. Yüzde 33’lere kadar ulaşmış durumda’ bilgisini verdi.

KIŞIN 3’TE 2’Sİ İŞSİZ

Antalya’nın turizm kenti olduğunu hatırlatan Yahyaoğlu, ‘Turizm sektöründe esnafla birlikte 900bine yakın esnaf çalışıyor. Bunun en az 3’te 2’si kış sezonunda işsiz kalıyor. Yani kışın 650-700 bine yakın işsiz ortaya çıkıyor. Sırf turizm sektöründe. Bu insanların yüzde 50’den fazlası Antalya’da ikamet etmiyor. Çünkü burada aldığı asgari ücret civarındaki maaşla 12 ay yaşama şansı yok. Antalya’da kalanlar da ne iş bulurlarsa yapmak zorunda kalıyorlar. İnşaat, kurye, mağaza fark etmiyor. Buna mecbur kalıyorlar’ şeklinde konuştu.

MÜLTECİ SORUNU

İşsizliğin artmasının sebeplerine değinen Yahyaoğlu, ‘Üretim düşürüldü. Tarım düşürüldü. Üretimde, tarımda kazanç sağlayamayanlar, işçi azalttı, üretimi azalttı. Zaten Türkiye’de genç nüfus artmış durumda. Genç nüfus çoğaldığı için yeni istihdam alanları yaratılması lazım. Ama yaratılmıyor. Ayrıca ülkemizde 5 milyona yakın mülteci var. Mülteci de işsiz durumunda. Mülteciler de ne iş olursa yaparız durumundalar. Sigorta, prim vs gözetmeksizin. Sigorta şansları olmadığı için kayıt dışı çalışan sayısı da artmış oldu. Böyle olması ucuz iş gücünü doğurdu. Ne olursa yaparım diyen varken işveren daha yüksek ücret vererek kendi vatandaşını çalıştırmıyor. Antalya’da otellerde neredeyse 3’te 1’e yakın mülteci çalıştırır hale geldi. Afgan, Kırgız, Suriyeli, Azeri gibi birçok milletten kişiler kayıt dışı çalıştırılıyor’ dedi.

TURİZM ÇALIŞANLARININ SIKINTILARI

Bu durumun işsizliği de körüklediğini aktaran Yahyaoğlu, ‘7 milyona yakın işsiz olmasının temel sebebi bu. Bir diğeri üretenin para kazanamıyor duruma gelmiş olması. İstihdam alanlarının yaratılmıyor olması ve göçmenlerin iş gücü piyasasını olumsuz etkilemesi. Bunun yanında Antalya’da turizmdeki mağduriyet, İşsizlik Sigortası Kanunu’ndan turizm işçilerine yararlanma fırsatı verilmemesi. Son 3 yılda 600 gün şartı var. Bu primi ödeyebilmesi için bir işçinin yılda 7 ay çalışmış olması gerekir. Ancak böyle işsizlik maaşı alma hakkı doğuyor. Bu da yetmiyor, bir iş yerinde 120 gün aralıksız çalışma şartı var. Antalya ve tatil otelciliğinde gördüğümüz şu ki ortalama 3 buçuk ayda bir işçi otel değiştiriyor. Yani bir iş yerinde çalışma süresi 120 günün altına düşmüş durumda. Bu şartı da turizm çalışanları yerine getiremiyor. Bir diğer şart da askıya alınmamış olma şartı. Çalışanlar sanki kendi rızaları ile ücretsiz izne çıkmış gibi davranılarak sezon açılana kadar sigortası yatmadan bekliyor’ diyerek yaşanılan sıkıntılardan bahsetti.

İŞSİZLİK SEFERBERLİĞİ

İŞKUR’un İşbaşı eğitim programları kapsamında işyerlerine stajyer içşi gönderdiğine dikkat çeken Yahyaoğlu, ‘Stajyer işçi, sadece sağlık sigortası yatırılan, maaşını İŞKUR’un ödediği işçi demek. Böylesine bir durumda, işveren kendi kadrolu işçisini işten çıkarıp, İŞKUR üzerinden işe girmesini istiyor. bırakın istihdam seferberliği yapmayı, çalışan bir işçinin işsiz kalıp sonrasında sigortasız çalışmasına sebep oluyorlar. Bunu sezon başında yapıyorlar birde. Ekimde, Kasım’da yapsalar, dersin ki gerçekten işsize yardım ediyorlar. Ama bu yaptıkları ile sadece işverenin yükünü hafifletmiş oluyorlar’ dedi.

DENETİM EKSİKLİĞİ

Sadece turizm iş kolunda 1 milyonun üzerinde işçinin bu mağduriyeti yaşadığını belirten Yahyaoğlu, ‘Kayıt dışı işçi çalıştıranlara da gereken denetim yapılmıyor. Eskidendi onlar. Çalışma Bakanlığı iş yerlerine denetim yapardı. Otelleri kontrol ederdi, sigortalar yatırılmış mı, restorantlara bakarlardı. Şimdi denetim denen bir şey kalmadı. Denetim yapılacak bir yere gidilecekse de önceden haber verilip gidiliyor. Önceden haber verilince de olumsuz bir şey varsa ortadan kaldırılıyor. Böylece suçlu olan firmalar Çalışma Bakanlığı’nca aklanıyor. Suçlulukları kamuoyu tarafından da bilinen işletmeler, sanki her şey kitabına uygun yapılıyormuş gibi de imaj çiziliyor. Bu doğru değil. yapılan denetimler denetim falan değil. Mevcut sigortasız çalıştırmayı aklayan absürd bir uygulama’ diyerek sitem etti.

‘SENDİKALILIK AZALDI’

Son zamanlarda geçim sıkıntısından ötürü intihar olaylarının çok sık yaşandığına ve toplumda umutsuzluk olduğuna da dikkat çeken Yahyaoğlu, ‘Bu toplum yıllarca yüzde 65’lere varan sendikalılığı yaşamış bir toplum. 12 Eylül 1980 dönemine gelinince 5 milyon çalışan varken 3 buçuk milyonu sendikalıydı. İnsanlar güvencelerini, haklarını alıyorlardı. Güvenceleri vardı. Yüz kızartıcı bir suça bulaşmadılarsa işten çıkarılmayacaklarını biliyorlardı. Ama 12 Eylül döneminden sonra anti sendikal mücadele, devletin kendi ve işverenlerin örgütlü mücadelesi ile bugün sendikalar Türkiye’de yüzde 10 bile örgütlü değil. 20 milyon çalışanın içerisinde 1 milyon sendikalı işçi var. Böyle olunca da insanlar hak arayamaz duruma düştüler. İntiharın eşiğine gelen insan, mücadele etmek yerine intiharı seçiyor. Bu sorgulanması gereken bir şeydir. İnsanlar hakları için mücadele etmelidir’ dedi.

‘MÜCADELE EDİN’

Sendikaya gelen işçilerin sık sık ‘işverenim beni işten atar’ kaygısı yaşadıklarını belirten Yahyaoğlu, ‘Bizim önereceğimiz yöntem, insanlar bunalıma girmek yerine, mücadelenin yöntemini keşfetmeli. Mücadelenin koşulları her zaman var. En zorba dönemlerde bile bunun örneklerini gördük. Bugün ülkemizdeki yolsuzluk içerisinde evini geçindirmekte zorlanan arkadaşlarımıza genel çağrımız, intihar etmek değil. Tam tersine mücadele etmek. Topluma bunu anlatmamız lazım. Zaman geliyor insan kendini milyonların içerisinde yalnız hissediyor. Milyonların içinde yalnız hissetmeyin. Milyonlarla bütünleşin, milyon olduğunuzu fark edin. Mücadele edin’ mesajı verdi.

Özel/Dilan ERAY