Nöbetçi Eczaneler
Sigara kullanımının nedenleri arasında ilk sırada olduğu KOAH'da hastaların kirli havadan uzak durması gerekiyor. İklimi nedeniyle soba kullanımının az olduğu Antalya ise, kirli havanın yoğun olmamasından dolayı KOAH hastaları için daha az risk barındırıyor
KRONİK obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), kışın başlamasıyla birlikte Göğüs Hastalıkları bölümüne enfeksiyondan sonra en çok başvurulan nedeni oluşturuyor. Antalya’da da azımsanmayacak ölçekte KOAH hastaları bulunurken, diğer şehirlere oranla temiz havasıyla daha az risk barındırıyor. Akdeniz Sağlık Vakfı Yaşam Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Ali Ekinci, KOAH’na en çok sigara içmenin sebep olduğunu belirtirken, sigara içmeyenler de ise yoğun dumana maruz kalmanın etkili olduğunu söyledi.
Tüm dünyada en sık görülen ve sigara tüketimi arttıkça sıklığı da artan bir hastalık olan KOAH, halk arasında kronik bronşit ya da müzmin bronşit olarak da biliniyor. Antalya’da KOAH görülme oranının diğer şehirlere oranla fark göstermediğini belirten Uzman Dr. Ali Ekinci, bunun nedeninin ise sigara içmeyle ilgisi olduğunu söyledi. Sigara içmenin KOAH nedenleri arasında ilk sırada olması nedeniyle şehir olarak hasta sayısında bir değişiklik olmadığını ifade eden Ekinci, ancak diğer kentlere karşın kirli hava düzeyinin düşük olmasından dolayı sigara dışı nedenlerde görülme olasılığının daha düşük olduğunu aktardı.
EN SIK 3. ÖLÜM NEDENİ
Uzman Dr. Ali Ekinci, KOAH’nın oldukça yaygın bir hastalık olduğunu ancak çoğu kişinin hasta olduklarının farkında olmadıklarını belirtti. Uzm. Dr. Ekinci, “ Halk arasında Kronik Bronşit olarak da bilinen bu hastalık oldukça yaygın olmasına rağmen hastalar ya hasta olduklarının farkında değiller veya hastalıklarının ne olduğunun bilincinde değiller. Maalesef ülkemizdeki 10 KOAH’lı hastanın sadece 1-2 tanesi hastalığını bilmekte ve doğru tedavi almakta. 1900’lü yıllarda nerdeyse hiç görünmeyen KOAH, sigara içiminin yaygınlaşması ile birlikte daha ciddi bir sağlık sorunu haline geldi. 10 yıl önce en sık 5. ölüm nedeni olan KOAH’ın 10 yıl sonra en sık 3. ölüm nedeni olması bekleniyor” dedi.
KİRLİ HAVADA YAŞAYANLAR DİKKAT
Antalya’da şehir olarak hava kirliliğinin yoğun olmamasından dolayı diğer şehirlere oranla sigara dışı nedenlerin az olduğunu ifade eden Ekinci, ancak kışın gelmesiyle birlikte soğuk havalarda bu durumun değiştiğini söyledi. Kış aylarında artış gösteren kirli havanın son yıllarda Antalya’da merkez ilçelerde doğalgaz kullanımının artmasıyla birlikte etkisini azalttığını ifade eden Uzm. Dr. Ekinci, “Doğal gaz kullanımının artmasıyla birlikte Antalya’da şehir merkezinde kışın görülen kirli havada azalma görülürken doğal gaz kullanımının henüz yaygınlaşmadığı semtlerde kömürden dolayı yoğun bir kirli hava mevcut. Bu kirli hava KOAH oluşumunda etkisini gösterirken, sosyoekonomik düzeyi düşük yerlerde ve köylerde yakılan hayvan dışkısı, tezek gibi organik atıklar hem havayı kirletirken hem de bu yakıtı kullanan insanların hastalığa maruz kalma oranını da arttırıyor. Özellikle hafif seyreden KOAH hastalığının artmasına neden oluyor, üstelik sigara kullanan biriyseniz bu risk daha da artıyor” diye konuştu.
YOĞUN DUMAN SEBEP
KOAH’nın eskiden daha çok erkek hastalığı olarak bilindiğini ifade eden Uzm. Dr. Ekinci, bunun nedeninin sigara kullanımının önceleri erkeklerde daha çok olmasından kaynaklandığını söyledi.
Kırsal kesimlerde ev içi iş yükünün kadınlarda olmasından dolayı hem evde soba kullanımı, hem de odun ateşinde ekmek yapımında yoğun dumana maruz kalınmasından dolayı kadınlarda daha çok KOAH görülüyor. Uzm. Dr. Ekinci, “Kırsalda hala soba yakımının yaygın olmasından dolayı KOAH görülme ihtimalini de arttırıyor. Sobanın ilk yakımında ortaya çıkan yoğun koyu duman bu hastalığın oluşumunu oldukça fazla tetikliyor. Ayrıca birçok kentte tandırda ekmek yapımı ve Antalya’da da yaygın olan odun ateşinde sacda ekmek yapımında ortaya çıkan duman da kadınları çok fazla etkiliyor. Şehirlerde ise önceleri erkek hastalığı olarak bilinen KOAH sigara kullanımının kadınlarda da artmasıyla eşit oranda görülüyor” dedi.
ASTIMLA KARIŞTIRILMAMALI
KOAH hastalarının zaman zaman astım tanısı aldığını ve uzun yıllar yanlış tedavi edildiğini söyleyen Uzm Dr. Ekinci, “Yanlış tedavi hastalığın daha da çok ilerlemesine neden oluyor. Özellikle astımda da öksürük, nefes darlığı ve hırıltılı solunumun olması karıştırılması sebepleri arasında. Fakat bu iki hastalık tamamen birbirinden farklı hastalıklar. Astım tanınız varsa fakat sigara kullanan biriyseniz Göğüs Hastalıkları Poliklinikleri’ne başvurarak tanınızı mutlaka teyit ettirin” dedi.
Antalya’da KOAH hastalarına oranla daha çok astım hastaları olduğunu ifade eden Uzm. Dr. Ekinci, “KOAH Antalya’da diğer şehirlere göre daha az. KOAH’da en büyük etken hava kirliliği. Hava kirliliği de kış aylarında daha çok görülüyor. Antalya sıcak ikliminden dolayı kış aylarını çok sert geçirmeyen bir şehir ve soğuk havaların olduğu aylar da kısa sürüyor. Bu da hava kirliliğinin yoğun olduğu ayların kısa geçmesine sebep oluyor. Bu yüzden de Antalya iklim olarak KOAH hastaları için daha uygun bir şehir” diye konuştu
KOAH TANISI
“Tanı, halk arasında soluk testi, üfürme testi veya üfleme testi olarak da bilinen ‘’Solunum Fonksiyon Testi’’ ile konur” diyen Uzm. Dr. Ekinci, “KOAH düşünülen bir hastada tanı için ’Solunum Fonksiyon Testi’ yapmak şarttır. Eğer size Solunum Fonksiyon Testi yapılmadan KOAH tanısı konmuş ise yanlış tanı almış ve uzun süredir boş yere ilaç kullanıyor olabilirsiniz. En yakın zamanda ‘Solunum Fonksiyon Testi’ yaptırmanızı öneririz. KOAH tanısında kullandığımız bir diğer tetkik ise Akciğer Grafisidir. Esasen KOAH tanısı koydurmayan Akciğer Grafisi, KOAH’a eşlik eden diğer hastalıkların gösterilmesinde ve KOAH’ın artış-alevlenme dönemlerinin tanısında gereklidir. Bu yüzden tanıda ve periyodik kontrollerde ‘Solunum Fonksiyon Testi’’ ile birlikte mutlaka Akciğer Grafisi çekilmelidir” diye ekledi.
KOAH’NIN TEDAVİSİ
KOAH tedavisinde önceliğin hastalık nedenlerinden uzaklaşmak olduğunu belirten Uzm. Dr. Ekinci, “ Eğer KOAH tanısı aldıysanız öncelikle sizi yıllardır sırtınızdan vuran hain dostunuz sigara ile vedalaşmalısınız. En iyi ilaçlar bile sigarayı bırakmaktan daha fazla faydalı değildir. Ayrıca size vereceğimiz ilaçları düzenli kullanmalısınız. KOAH tedavisi ömür boyu düzenli ilaç kullanımını gerektirir ve düzenli tedavi alarak daha konforlu bir yaşam sürebilirsiniz” diyerek sigara bırakmanın hastalığın tedavisindeki önemini vurguladı.
Esra YAĞCI/