Nöbetçi Eczaneler
Pedagog Aysun Şeremet, online oyunların giderek arttığını belirterek, oyun içerisindeki davranış problemlerinin kişiyi şiddete alıştırırken, şiddetli davranışlara yöneltmeye başladığını söyledi. Şeremet,problemin temelinde ebeveyn ve çocuk arasındaki iletişim kopukluğunun olduğuna dikkat çekti
UZMAN Klinik Psikolog/Pedagog Aysun Şeremet, son yıllarda büyük bir sorun haline gelen online oyun bağımlılığı ile ilgili bilgi verip, ailelere tavsiyelerde bulundu. Çocukların bebeklikten itibaren, izlediği içeriklerden ötürü şiddeti tanıyor olduğunu ve maruz kaldığını söyleyen Şeremet, çocuklarda ve ergenlerde görülen oyun bağımlılığının temelinde ebeveyn ve çocuk arasında yaşanan iletişim kopukluğundan kaynaklandığını, çocuğun kendisini ifade edebileceği ortam olarak, online oyunları gördüğünü söyledi. Şeremet, her şeyden önce ebeveynin çocukla doğru iletişim kurması gerektiğini belirterek, gerekirse destek alınması gerektiğinin altınız çizdi.
OYUNLAR DAVRANIŞLARI ETKİLİYOR
Uzman Klinik Psikolog Şeremet, dünya gündeminde sık sık yer alan ve çocukların ölümüne sebep olan oyunların görüldüğüne değinerek, çocukların neden bu noktaya geldiği hakkında bilgi verdi. Şeremet, internet ve teknolojinin günümüzde kullanımının arttığının altını çizerek, ‘İnternet bağımlılığı denen bir kavram hayatımıza girdi. Sürekli internetin içinde olup, internette oynanan oyunlarla uğraşır hale geldik. Telefon ve diğer birçok cihazla birlikte, internet, hayatımızı kaçınılmaz bir parçası oldu. Burada artık psikolog biliminin sorunlara yaklaşımı ile birlikte, internette oyun bağımlılığı denen bir kavram gündeme gelmeye başladı. Özellikle gençlerin, ergenlerin, çok maruz kaldığı, sürekli internette zaman geçirmek ve internette uğraşılan çevrimiçi dediğimiz online ya da canlı oyunlar dediğimiz oyunlarda zaman geçirerek, bir süre sonra da bu davranışların, kalıcı bir hale gelmesinde, internet bağımlısı kavramı hayatımıza girdi. Günümüzde oyunlarla birlikte, oyun içerisindeki iletişimler, oyun içerisindeki sanal iletişim haline dönüşmeye başlandı. Bu da dünyanın birçok yerinde ölüme kadar giden bazı davranış sorunlarını beraberinde getirdi’ şeklinde konuştu.
UYUŞTURUCU ETKİSİ YARATIYOR
Bu bağımlılığın gerekçelerinden bahseden Şeremet, ‘Uyuşturucu maddeler beyinde ne yapıyorsa, tekrarlayıcı bir şekilde, internete girmek, internette oyun oynamak ya da aynı davranışların sürekli tekrarlanması, beyinde aynı etkiyi yaratıyor. İnternette oyun oynamak, internette zaman geçiriyoruz demekten ziyade, uyuşturucu etkisi yaratmaya başladı. Yapılan çalışmalar, görüntülemeler, uluslararası birçok çalışma, bunu gösterir hale geldi. Masum olarak yaklaştığımız, internette geçirilen zaman, aslında uyuşturucu madde ile geçirilen zamana eş olmaya başladı. Beyindeki dopaminin fazlalığı, dopamin dediğimiz haz veren hormonların fazlalığı ile birlikte, kişi sürekli oyun oynamaya, internette çevrimiçi olmaya başladı ve kendisini bir şekilde sanal ortamda var etmeye başladı. Bütün hepsi, bu noktadan ortaya çıkmaya başladı’ sözlerini kaydetti.
ŞİDDET BEBEKLİKTEN ÖĞRENİLİYOR
Oyunların içeriğinde şiddeti barındırdığını, içerisinde gizli mesajlar olduğu iddia edilen, ölüme sebep olan oyunların gençleri ve çocukları ne şekilde etkilediğini açıklayan Şeremet, ‘Eğer aile kontrolünde olmayan bir internet kullanıcısıysanız, internete girip, herhangi bir çevrimiçi kanala girdiğinizde, bebeklerin dahi ulaştığı çizgi filmlerin ya da videoların hepsi, şiddet içermeye başladı. Bir çocuk, bebekliğinden itibaren günde 100’e yakın şiddet içeren görsel izliyor. Ergenliğe geldiğinde bu sayı yüz binleri buluyor. Bu çok ciddi bir kavram. Oyunların tamamı şiddet içeren ögelerle dolu ve oyuncular, oyunlardaki şiddeti gerçek hayatta gerçekleştiremedikleri için, şiddet ve öfke duygusunu oyunlarda gerçekleştirip bu şekilde rahatlıyorlar. Beyin de bir şekilde sanal ortamdaki şiddet ve öfkeyi, gerçek hayatta varmış gibi hissetmeye başlıyor ve gerçek hayatta şiddet kaçınılmaz hale geliyor. Tabii ki temel sorun oyunları şiddet içermesi değil. Oyunlar birçok yerden oynanan oyunlar ve oyuncu bu sayede birçok insanla iletişi kurmuş oluyor. Oynu oynayan kişi normal hayatta kuramadığı iletişimi ve ilişkileri, sanal ortamda kurmaya başlıyor’ diyerek, esas sorunun burada başladığını belirtti.
EBEVEYNLERİN YAPMASI GEREKİLENLER
Oyunlar içerisinde siber zorbalık denilen bir kavram çıktığını belirten Şeremet, ‘İnternet bağımlısı olan gençlerde, gerçek hayat iletişimlerinin dışındaki sanal ortam iletişimlerinde, birbirlerine karşı kötü davranmalar, aşağılamalar, fiziksel olmayan ama psikolojik şiddete varan davranışlar ortaya çıkarmaya başladı. Oyun içerisindeki davranış problemleri de kişiyi şiddete alıştırırken, psikolojik şiddetli davranışlara yöneltmeye başladı’ dedi. Tüm bunlarda sadece çocukların değil, ebeveynlerin de hatası olduğunu dile getiren Şeremet, ‘Ebeveynlerin çocukları ile iletişim kurması gerekiyor. Öncelikle yapılması gerekilen şey çocukları internet ile başbaşa bırakmamak. Çocuklar ebeveynleri ya da yaşıtları ile oyun oynamak yerine internette video izlemeye alışınca, onlar için video izlemek daha eğlenceli olmaya başlıyor. Bağımlılık buradan gelişiyor. Ebeveynler bunlara tedbiren, ebeveyn filtresi denilen ailelerin kriterlerine uygun olan içeriğe girmesini sağlayan filtreleri kullanmalı. Çocuklarının internette, taablette zaman geçirirken, hangi sitelere girdiğine, neler yaptığına, karşıdaki kişilerle iletişim kurup kurmadığına dikkat etmeli. Teknolojik aletler, göz önünde kullandırılmalı. Çocuk izole bir şekilde odasında, kapılar ardında zaman geçirmemeli’ şeklinde tavsiyelerde bulundu.
ÇOCUĞA YAKLAŞIRKEN DİKKAT!
İnternet kullanımının faydalarına da değinen Şeremet, ‘Gelişmeleri takip etmek, ders çalışmak ya da verilere ulaşmak için olumlu kullanılabilir. Ama ailelerin, çocukların sanal dünyasını hafife alması, çocuğun, kendi iç dünyasında birçok sorunu yaşaması, depresyona girmesi, hatta kendisine ve çevresine zarar vermesine sebep olabilir. Ailelerin temelde yapması gereken şey, sağlıklı bir iletişim kurmak, internet kullanımını kontrol etmek, çocuklarının sorunlarına empatik bir şekilde yaklaşmak, çocuğu eğer bir sorun yaşıyorsa, kendisine aktarması konusunda cesaretlendirmek. Aktardığı noktada ise eleştirmeden, yargılamadan yolunu bulmaya çalışmak’ dedi.
AİLENİN TUTARSIZ OLMASI SORUNU BÜYÜTÜYOR
En başında belirtilen iletişimi sağlayamamış ebeveynlere tavsiyeler veren Şeremet, ‘Bağımlılık gelişirse, profesyonel destek alınmalıdır. Bunun için çocuğun yaşına göre kliniklere ya da psikologlara başvurmak, buralardan destek almak gerekiyor. Öncelikle, çocuğun ruhsal hayatında bir bozukluk olup olmadığı tespit edilmesi gerekiliyor. Depresyon ya da başka bir sorun varsa, bunu çözmek lazım. Bununla birlikte, gerekirse ilaç desteği, hatta çok şiddetli boyutlardaysa, yatarak tedavi desteği alınmalı. Eğer bağımlılık gelişirse, ailelerin mutlaka destek alması gerekiyor. Kendi başlarına, kural koyarak sorunları çözmesi çok mümkün değil. Çünkü aileler genelde tutarsız kurallar koyuyor. Annenin babanın farklı tepkileri ya da baskıcı tepkileri, aile içerisinde, tutarsız ve sağlıksız olan iletişim, çocukta yanlış olan davranışı daha da pekiştirmesine yalan söyleyerek farklı yollarla internete erişmesine sebep olur’ ifadelerini aktardı.
DESTEK ALINMALI
Son zamanlarda vakaların arttığını belirten Şeremet, gençlerin sanal dünyadan uzak yetişmelerinin mümkün olmadığını kaydederek, ‘Normal hayatta yaşadığımız sorunları, artık sanal ortamda yaşamaya başladık. Gençler herçek hayatta birebir yaşadıkları için, bu sorunu daha kolay çözüyorlar. Ama sanal ortamda çözemedikleri için sorunlar büyüdükten sonra destek almaya başlanıyor. Bu şekilde birçok vaka geliyor karşımıza. Kişi yaşadığı sorunu çözemeyince, bu iş depresyona kadar gidiyor. Eğer destek alınmazsa, depresyonun sonu, ciddi sorunlara yol açabiliyor’ diyerek, olası bir durumda destek alınması gerektiğinin altını çizdi.
Özel/ Dilan ERAY