Nöbetçi Eczaneler
Antalya'nın Akseki ilçesinde yaşayan Mustafa Ay fare kapanı, elek, kalbur ve mısır pişirme tavası yaparak mesleğini yaşatmaya çalışıyor. Geçmişte hemen her evde bulunan fare kapanının ustaları, günümüzde gelişen teknolojinin de etkisiyle unutulan mesleklerini yaşatmak için zamana direniyor
ANTALYA’NIN Akseki ilçesine bağlı Cemerler Mahallesi’nde yaşayan Mustafa Ay, fare kapanı, elek, kalbur ve mısır pişirme tavası yapıyor. Eskiden elek ve kalburu daha fazla yaparken, şimdi ise en fazla fare kapanını yaparak mesleğini yaşatmaya çalışan Ay, bu mesleği artık çok az sayıda ustanın yaptığını söyledi. İlçeye bağlı Cemerler Mahallesi’nde yaşayan Ay, 10 metrekarelik atölyesinde eskiden daha çok elek ve kalbur ürettiğini, ancak son zamanlarda fare kapanı yapımına ağırlık verdiğini ifade etti. Bir fare kapanını yapabilmek için en az 15 kez elden geçirdiğini söyleyen Ay, ‘Fare kapanı yapacağım tahtayı önce çiziyorum. El matkabı ile deliyorum. Daha sonra iskeletini hazırladıktan sonra örme teli ile örmeye başlıyorum. Dantel gibi işliyorum. Bir fare kapanını yaklaşık 20-25 dakikada örüyorum. Daha sonra fare kapanının kapağını takarak işlemi sonuçlandırıyorum’ diye konuştu.
Ay, fare kapanlarını 20 liradan sattığını kaydetti.
Mesleğe 15 yaşında köyde bir ustanın yanında çırak olarak başladığını ve 44 yıldır sürdürdüğünü anlatan Ay, şöyle konuştu:
‘1979 yılında ustam askere gitti. O günden bu yana 10 metrekarelik dükkanda elek, kalbur, mısır tavası ve fare kapanı yaparak mesleğe devam ediyorum. Ben şu anda emekliyim. Bu meslekten kazanmış olduğum parayla Bağkur primlerimi yatırarak oldum emekli oldum.’ Yakın zaman öncesine kadar her evin ihtiyacı olan elek, kalbur ve holus gibi aletlerin yapımını yetiştiremediğini söyleyen Ay, Şimdi her şey fabrikasyona döndü. Şu anda sadece fare kapanını daha fazla yapıyorum. Fare kapanı satışı azda olsa oluyor. Elek kalbur işi tamamen bitti. Fare kapanından az da olsa para kazanıyoruz.’
‘Yanıma çırak bulamıyorum’
Mesleğini çok sevdiğini ancak yanında çalıştıracak çırak bulamadığını belirten Ay, ‘Bir oğlum var. Onu okuttum. Oğlum bile bu mesleğe heves etmedi. Zaten köyümüzde genç nüfus kalmadı. Yanımızda mesleği öğrenecek çırak bulamıyorum. Köyümüzde eskiden 3 usta vardı. Onlar bu mesleği bırakarak Manavgat ilçesinde otellerde çalışmaya başladı’ dedi.
‘Babam çiftçilik yapıyordu’
Babasının çiftçilikle uğraştığını ve küçük yaşta usta yanında çalışmaya başladığını söyleyen Ay, ‘Babam bu işi yapmıyordu. Çiftçilikle uğraşıyordu. Ben mesleği bir arkadaştan öğrendim. Bu mesleği seviyorum. Ürettiğim fare kapanlarının tanesini 20 liradan, eleğin tanesini ise büyüklüğüne göre 15-25 lira arasında veriyorum. Bu emeğimizin karşılığı değil. Mesleğimi seviyorum. Vakit geçiriyorum’ ifadelerini kaydetti.